Wil jij ook naar Hongarije verhuizen?

Op social media zit ik in diverse Nederlandstalige groepen die over Hongarije gaan. Wekelijks komen er 2 nieuwe mensen bij die plannen hebben om te emigreren. Bijna allemaal hebben ze vragen aan de lezers: welke regio raden jullie me aan? Daar is moeilijk antwoord op te geven.

In 2019 heb ik al eens een blog hieraan gewijd. Maar nu we anderhalf jaar in dit mooie land wonen, kan ik er veel meer over zeggen. Het is vooral erg persoonlijk waar je wil gaan wonen of waarom juist dit land. En daarom kan ik alleen maar uit eigen ervaring spreken.

Toen we besloten een land te gaan zoeken, hebben we in een gesprek verschillende landen de revue laten passeren. We zouden gewoon samen gaan, we hebben geen kinderen. Ik ben in Duitsland geboren en daar wilde ik wel naar terug. Maar dat land is met huizen, grond en levensmiddelen bijna net zo duur als Nederland dus dat viel af. We wilden zonder hypotheek een huis kopen en dat in een keer afbetalen. Ik noemde landen zoals Spanje en Frankrijk, maar mijn partner zag dat niet zitten. De mensen zijn daar nogal druk als in temperamentvol en dat wilden we niet. Toen kwam het gesprek op voormalig Oostblok landen en werd het interessant! We hadden allebei wel een goed gevoel bij Hongarije, niet bij Roemenië. Er zijn natuurlijk nog veel meer landen in het oosten van Europa, maar je moet ergens beginnen. We besloten op vakantie te gaan naar Hongarije en toen we hier eenmaal waren, werden we het meteen eens. We hoefden niet verder te zoeken. Dit was in 2018. De rest van de perikelen die we hebben meegemaakt, noem ik hier niet. Dat staat allemaal in eerdere blogs beschreven. Ik heb het liever over de opvallende dingen en de verschillen, de dingen die je je moet realiseren wanneer je een emigratie naar Hongarije overweegt.

Het verkeer.

Wanneer je hier als toerist heen komt, zal je merken dat de lokale bevolking als idioten rijdt. Niemand houdt zich aan de snelheid. Rijdt er een ongeduldige Hongaar achter je, dan gaat ie eerst bumperkleven en daarna wil ie inhalen terwijl er een tegenligger komt. Het zijn echt een stelletje kamikazepiloten. Wees er op bedacht! Als je nog een niet-Hongaars kenteken hebt, kan het iets milder zijn. Langs de wegen zie je regelmatig van die gedenktekens met plastic bloemen bij een kruis, goh hoe zou dat nou komen?

De wegen zijn vaak slecht, het hangt er van af in welk gebied je bent. Kuilen en hobbels, missende stukken asfalt, het kan allemaal! Maar op veel plaatsen wordt de weg wel verbeterd. Voetgangers en fietsers bevinden zich óók op de wegen waar je 90 mag. Soms zie je schaars geklede dames langs de kant van de weg die bepaalde diensten aanbieden, wat overigens verboden is. Voor de snelwegen moet je een vignet kopen, de matrica.

Het klimaat.

Hongarije heeft een gematigd landklimaat en ligt dichter bij de evenaar. Het kan in mei al tegen de 30 graden zijn. Nu eind juni is de voorspelling voor vandaag maximaal 30 graden maar de straling is zo sterk, het voelt als 40 graden. De tuin sproei ik dagelijks, dat hoort bij mijn taken. In huis is het meestal 10 graden koeler dan buiten. Zwembaden, airco’s en ventilatoren zijn geen overbodige luxe. Net als lichtgekleurde kleding en zonnebrandcrème. We drinken veel water en eten graag rauwkost. Aan de andere kant heeft de hitte ook voordelen. Het wasgoed is binnen 2 uur droog, ik hoef dus geen droogautomaat te kopen Met die straling is het lucratief om zonnepanelen en -collectoren te nemen.

In sommige regio’s is het drinkwater werkelijk niet te zuipen. Er zit een vieze ijzersmaak aan. Toen we een keer in Szeged logeerden, ging ik over m’n nek bij het tandenpoetsen. Dan kun je maar beter flessen water kopen. Inmiddels hoeven we dat niet meer, we hebben een waterfilter voor tapwater. De ijzerkleurige aanslag in badkuip of toilet is moeilijk weg te krijgen, ik hoor veel Nederlanders hierover klagen.

De taal.

Hongaars is samen met o.a. Koreaans en Japans een van de 8 moeilijkste talen ter wereld en zo heb ik dat absoluut ervaren. We hadden in NL les van een Nederlander die het goed bedoelde, maar we hebben bepaalde dingen niet goed geleerd. Sinds januari 2022 hebben we de lessen weer opgepakt maar dan met een native speaker als lerares. Het wordt er niet makkelijker op maar je leert het wel veel beter. Hongaars is Fins-Oegrisch gerelateerd. Nederlands is dat absoluut niet, dat is Indo-Germaans en een totaal andere taalfamilie. Daarbij behoren ook o.a. Fries, Duits, Engels, Frans en Spaans. Het Hongaars werkt met achtervoegsels. Wij zeggen: mijn auto, 2 woorden. De Hongaren zeggen autóm, 1 woord, jouw auto = autód. En zo werkt dat voor alle persoonlijke voornaamwoorden. Het streepje geeft aan dat de klank langer is. Het is dus niet president Órban zoals zelfs Nederlandse nieuwslezers zeggen maar Oorbaan, overdreven geschreven. Dit is nog simpel. Ze plakken een of meerdere letters achter een woord om het al dan niet bezittelijk te maken bijvoorbeeld. Van zelfstandige naamwoorden maken ze werkwoorden. De klemtoon ligt altijd op de 1e lettergreep in elke zin, dus je hoort een soort staccato. Het woord dat het belangrijkst is in een zin, komt altijd vooraan. Dit maakt de taal heel informatief. Als je wil zeggen dat je vandaag boodschappen hebt gedaan, zeggen wij: vandaag heb ik boodschappen gedaan of ik heb vandaag boodschappen gedaan. Wij spreken de taal met allerlei melodieën en klemtonen uit waardoor het zangerig klinkt en duidelijk wordt. Dat doen de Hongaren niet. Zij zeggen: boodschappen heb ik vandaag gedaan. Hetgeen je wilt benadrukken komt vooraan te staan. Persoonlijke voornaamwoorden worden bijna alleen maar gebruikt om te benadrukken. En altijd achter een werkwoord of zelfstandig naamwoord, compleet anders dan Nederlands.

Als een zin vragend is, gaat de op een na laatste lettergreep omhoog en niet de laatste zoals bij het Nederlands. Het woord ‘hebben ‘bestaat niet, dat is ook een verschil. Iets anders: het Hongaarse woord voor het werkwoord ‘vragen’ is kérni/kérdezni. Als iemand wil zeggen: ‘mag ik wat vragen’ dan wordt het woordje ‘mag’ (‘het’) er tussen gefrommeld. Dan krijg je: kérdezhetek (vallamit=iets). De uitgang -ek staat voor ‘ik’ in dit geval want er zijn de nodige uitzonderingen…. Zo heb je ook segíthetek = ‘mag ik je helpen?’

Ook al heb je talengevoel, reken er op dat het even duurt voor je het door hebt. Herhaling is voor ons het beste; elke maandag hebben we online les. Bart gaat heel goed, die snapt de techniek die in de taal zit. Ik niet, terwijl ik vroeger op school betere cijfers had voor de vreemde talen. Dat zegt dus weinig. Ik reken er niet op het ooit vloeiend te leren spreken. Maar ik kan allerlei bordjes ontcijferen, menukaarten lezen en weet een aantal levensmiddelen en getallen te lezen en uit te spreken. Ook begroetingen en beleefdheden zijn niet meer onbekend.

Het eten.

Hongaren zijn om het maar even recht voor z’n raap te zeggen, een clubje vetkleppen en zoetbekken! Overal zit suiker in en teveel zout. Ze eten graag en vaak varkensvlees en ook orgaanvlees. Ze eten amper groenten. En alles wat ze kunnen paneren, paneren ze. Niet allen schnitzels maar ook bloemkool, broccoli, kaas, vis, vlees. Rund en kip is er zeker maar je kunt beter naar de slager dan naar de supermarkt. We hebben ooit een aantal pakken kip in de kliko kunnen kieperen. Bij thuiskomst hadden we de pakken geopend en de stank kwam ons tegemoet. Als je dan kip haalt bij de slager, is de kwaliteit zelfs beter dan in NL. Sommige delen rundvlees waar we gehakt van draaien, smaken bijna zo goed als biefstuk. Gisteren aten we bij een grill restaurantje. De American coleslaw zat vol zout, niet mijn ding. Ik heb ooit de gemiddelde levensverwachting van de Hongaarse bevolking opgezocht en die ligt aanzienlijk lager dan in NL, onder de 80. Je kunt hier dus wel eten wat je gewend bent, maar het is goed kijken en zoeken. Hollandse en Franse kazen zijn er niet veel, ik vind de Hongaarse kazen weinig smaak hebben. Bestellen kan wel of je hebt het geluk in de buurt van een Hollands winkeltje te wonen. Brood van de bakker of supermarkt bevat meer zout en vet dan we kennen. We bakken dus zelf. Ook al eten de Hongaren weinig groente, ze zijn wel te krijgen. Het enige dat ik maar af en toe kan vinden zijn witlof en bleekselderij. Maar zelf kweken kan ook.

Sommige restaurants zijn net veredelde snackbars met hun gyrosschotels, hamburgers, verlepte sla en te harde patat. Maar als je naar de wat duurdere restaurants gaat, betaal je veel minder dan in NL en is de kwaliteit vele malen beter. Zoeken en uitproberen!

Andere zaken.

Tabak kweken is verboden, terwijl je in NL 100 planten mag hebben. Ik doe het wel, de stengels werken tegen bloedluis in het kippenhok. Drank stoken mag en je mag het verkopen. Je moet dan zegels kopen die je op de flessen plakt, zodat je accijns betaalt. Je moet kunnen aantonen dat de palinka zoals de drank heet, gebrouwen is van fruit van je eigen erf. Tabak kopen kan alleen in speciale houten pandjes met het opschrift: Nemzeti dóhanybolt ‘ = nationale tabakswinkel. Er zijn voor zover ik weet zijn in ieder geval 2 verboden planten, (papagaaienplant en de ambrosia) die je actief moet bestrijden als je ze op je erf ziet. Dit is omdat ze allergische reacties veroorzaken bij veel mensen. Je kunt controle krijgen en een boete als je je er niet aan houdt.

De gemeente waar je woont, kan ervoor zorgen dat de schoorstenen gratis worden geveegd.

Er zijn in Hongarije vele markten, kleine plaatselijke maar ook heel grote op een grasveld. Je kunt er zelfs levende dieren kopen.

Met Engels kun je niet altijd terecht. Sommige jongeren krijgen het op school. Gisteren nog heb ik nagevraagd hoe dat zit. De serveerster was ongeveer 21, zij heeft 8 jaar Engels op school gehad, ze sprak het dan ook goed en kon makkelijk omschakelen. Ze vertelde dat het de leraren niet echt interesseert. Je moet het zelf willen. Zij leerde het door o.a. Engelstalige films met Engelse ondertitels te bekijken. Sommige ouderen spreken goed Duits. In een stad heb je daarop meer kans dan in een dorp. Het zou natuurlijk voor de Hongaren beter zijn als ze meer talen spreken om de kansen op betaald werk te vergroten. Er zijn niet veel rijke mensen, de lonen liggen lager en de levensmiddelenprijzen stijgen. Net als de brandstofprijzen. Maar je moet er dan ook niet gaan wonen omdat het goedkoper is, maar omdat je het land tof vindt en er kunt aarden.

Succes voor iedereen die het avontuur overweegt!