In Nederland heb ik ongeveer 8 jaar ervaring met moestuinieren opgedaan. Dat was leuk en komt nog steeds van pas, al leer ik nog elke dag. In NL was het een kwestie van lid worden van een tuinvereniging en een lapje grond huren. Ik ben bij diverse verenigingen lid geweest maar uiteindelijk wilde ik het allerliefst een flinke tuin bij huis. Want je moet er toch door weer en wind heen fietsen en in Den Helder waait het altijd. Ook in de besturen die ik heb leren kennen, was veel gedoe tot ruzie aan toe. Gelukkig is mijn wens hier in vervulling gegaan, soms loop ik ‘s morgens al, in m’n badjas, de ruimte te bewonderen. Dan probeer ik voor me te zien hoe het kan worden. Ik heb aardig wat snode plannen en ben er elke dag mee bezig. Mijn verjaardag eind augustus was de laatste echt hete dag en nu hebben we door de koelte meer energie. Ik kan erg uitkijken naar de herfst, dat is mijn favoriete jaargetijde. Al die mooie warme kleuren aan de bomen en minder felle zon. Evengoed is er dan genoeg werk te doen, vervelen hoef ik me niet. En we hebben leuke nieuwe dingen gekocht om de ruimte knusser te maken. Zoals een heel goede houten eethoek, drie regentonnen van 265 liter per stuk, een moderne strakke stekjestoren zoals ik ‘m noem en een oppottafel uit de aanbieding.
De augurken in de kas doen het nog steeds goed. Ik dacht dat de opbrengst nu wel zou minderen want de takken en bladeren beginnen geel en bruin te kleuren. Maar zojuist heb ik weer 7 grote exemplaren geoogst. We eten ze naast ingemaakt uit pot, ook rauw als zijnde komkommers. Lekker voor op brood of in een salade. En ik heb af en toe een klein, schattig hulpje in de kas:
En dan nu de plannen voor de moestuin voor 2022. Ik had al een stuk afgebakend met rechte boomstammen van een andere erfafscheiding. Maar het perceel bleek toch te klein. Ik heb het geheel nu vergroot naar 16 x 16 m en afgezet met bamboestokken en touwtjes. Het komt erop neer dat elk vak 16 x 2 m is. Er zijn 6 vakken die in het bekende rotatieschema passen. En daar is een ezelsbruggetje voor: Alle Pesticiden Kunnen Beter Vermeden Worden, dit is sowieso helemaal mijn waarheid maar het dient ook om aan te duiden welke gewassen je waar kunt planten én hoe je vervolgens jaarlijks gaat roteren. Als je de 1e letters neemt krijg je: A P K B V W.
A = aardappels, p = peulgewassen zoals peultjes, erwten, kapucijners, sperziebonen, kikkererwten, mungboontjes en rode nierbonen. Ook een pinda is een peulvrucht en geen nootje zoals sommigen denken. De pinda’s wil ik in een aparte oude badkuip gaan kweken, omdat muizen er ook dol op zijn. Muizen graven tunnels en hele gangenstelsels en kunnen van onderaf bij je plantjes. Overigens vangt Stevie af en toe muizen maar de grote eet hij niet op. Zielig voor de muis, maar als je dieren hebt en dus voer, komen er altijd muizen. Ze komen ook af op het kippenvoer nu ze buiten minder voedsel vinden; gisteren zag ik een lief kleintje in het kippenhok scharrelen terwijl de kippen al sliepen. Stevie is een echte boerderijkat geworden. De badkuip komt later dit jaar, van kennissen die hun badkamer gaan verbouwen. Een badkuip kan ook dienen als kweekbak voor aardperen, om zo te voorkómen dat ze gaan woekeren.
K = kolen, broccoli, koolrabi en radijsjes. B = bladgewassen zoals sla, spinazie en andijvie. V = vruchtgewassen, zoals courgette, tomaat, pompoen, paprika en chilipepers. W = wortelgewassen zoals wortel, ui, knoflook, biet. En natuurlijk kun je bij die laatste nog denken aan pastinaak en witlof, maar dat eten we zelden of nooit. Mais lijkt me een vruchtgewas. Ik heb naast deze 6 vakken nog nummer 7, voor de vaste kruiden en vak 8 om permacultuur uit te gaan testen. Dan zet je alles door elkaar en je houdt geen rekening met de bekende “goede en slechte buren” of combinatieteelt. In vak 7 en 8 heb ik momenteel munt, chocolademunt, diverse citroenmelisse, laurier, peterselie, hergroei prei en om schaduw te kweken twee magnolia’s.
Vooral het vak van de vruchtgewassen zal bommetje vol te komen zitten. Ik heb zaden van diverse tomatensoorten. Deze vrucht eten we dagelijks en iedereen weet hoe heerlijk het is als je zelf je tomatensoep en pastasaus uit de tuin kunt halen.
Helaas zijn er ook vijanden in de tuin. Sinds vorige week heb ik de strijd aangebonden met Tribulus Terrestris. Het is een bodembedekkende, groene engerd met kleine gele o zo schattige bloemetjes. Maar pas op, de stekels die ook zaden zijn, prikken in je huid, ze hangen in je kleding en ze blijven overal aan plakken. Je kunt hier niet op blote voeten lopen. Als ik over het veld heen en weer ben gelopen, kraken m’n slippers op het betonnen pad van de prikkers. Dan neem ik pauze en ga met een pincet alles verwijderen. Dat gaat bij het grijze afval om de plant hopelijk te elimineren van dit terrein. Het is een behoorlijke klus want de plant zelf moet er met de wortel worden uitgetrokken. Dit doe ik met heel dikke handschoenen.
Iedereen die Engels kent, kent het woord ‘farmacy’ . Is het niet ‘toevallig ‘ dat een boerderij ‘farm ‘ heet en dat je dus geneeskrachtige kruiden op je land kunt kweken? En dat je dan minder vaak naar die andere farmacy hoeft? Er staan er al een paar. De kamperfoelie met zijn zwaar geurende witgele bloemen werkt als ontstekingsremmer. Bij een discount drogist heb ik online een zak gedroogd spul gekocht om thee van te maken. De smaak gaat wel en ik mix ‘m dan met meidoornthee en kleefkruid uit eigen tuin. Maar volgend jaar kan ik de bloemen zelf oogsten.
Ook over de sedum heb ik wat geleerd: de blaadjes kneuzen en uitknijpen, dit groene goedje smeer je op wondjes en schrammen. Wat is de natuur toch goed!!
Nog een laatste dingetje over de tuin: we hebben een grote strobaal gekocht bij een buurman. Er stond een bord aan de weg met ‘szalma ‘, dat stro betekent. We zijn er heen gelopen. Bart had vorig jaar in hun vakantiehuisje gelogeerd en uiteraard zal het gonzen van de geruchten dat we hier zijn komen wonen. We stelden ons voor en de vrouw Judith spreekt goed Duits, de man een beetje en verder Hongaars. We hebben beide talen met ze gesproken en het liep soepel. Ze hadden nog wat rollen liggen voor de verkoop en veel voor eigen gebruik, hun paarden eten het. Verder liepen er kippen, honden en katten op het grote erf. De vrije zwarte schapen waar ik eerder over schreef, zijn ook van hun. Ik wilde in het Duits vragen of het thuisbezorgd kon worden, maar ik wist het Duitse woord niet, wel het Hongaarse! Házhozszállítás, en ja, de man kwam even later met zijn trekker om de baal precies voor de ingang van de voormalig paardenstal te parkeren en zo konden wij ‘t verder naar binnen rollen. Ik begin me nog meer boerin te voelen! Het is deels voor de kippenvloer en voor een groot deel om op de moestuin te gooien. Steeds als ik een stuk heb gewied, gaat er compost op, gefermenteerd gras, hooi uit het kippenhok en stro. Zo dek ik de grond af tegen wind en ongewenste kruiden. Er gaan verhalen de ronde dat als je de laag stro 10 cm of meer maakt, je in de zomer zelfs geen water hoeft te geven. We zullen het zien!
Ik ga nog even en paar kruiwagens met stro uitrijden…
Tot de volgende keer!!
Jeetje mineetje, wat kun jij mooi schrijven en waardevolle informatie geef je mij over moestuin, en jullie leven in Hongarije❤️ Ik bewaar m en ga zeker nog vaker terug lezen, zo fijn!
Dankjewel, je tovert een glimlach op mijn gezicht🌺
Oh wat fijn om je reactie te lezen!
Je inspireert. Waarom ga ik niet direct verhuizen en een tuin naast het huis en nog geld overhouden! Na Corona ga ik in het najaar rondkijken. Beloofd.
Dankjewel!